Bệnh tâm thần là vấn đề sức khỏe thường gặp. Nó bao gồm nhiều tình trạng, như trầm cảm, lo âu, và rối loạn lưỡng cực. Bệnh tâm thần ảnh hưởng đến suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của người bệnh. Thường thấy nhất, người bệnh sẽ gặp phải và biểu hiện những dấu hiệu sớm của bệnh. Tìm hiểu những dấu hiệu này là gì, để từ đó bạn và người thân có thể được trợ giúp.

Phương pháp nâng cao sức khỏe

Những dấu hiệu cảnh báo bệnh tâm thần thay đổi đa dạng tùy theo từng cá nhân và loại bệnh lý. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp nhất.

• Thay đổi cảm xúc. Cảm xúc của bạn có thể thay đổi dần theo thời gian hoặc thay đổi đột ngột. Ngoài ra, cảm xúc của bạn cũng có thể dao động. Ví dụ, bạn thấy hạnh phúc hoặc phấn khích trong một ngày hoặc một hoàn cảnh nhất định. Sau đó, bạn lại thấy buồn hoặc đau khổ trong ngày kế tiếp hoặc trong một hoàn cảnh khác.
• Sợ hãi hoặc lo lắng. Có thể bạn bắt đầu sợ, lo âu, không an tâm, hoặc hoảng loạn.
• Giảm hiệu suất. Bạn nhận thấy điểm số bị tụt dốc hoặc công việc của bạn trở nên tệ hại. Bạn thấy khó hoàn thành hơn những gì từng rất dễ dàng hoặc thích thú với mình.
• Mất quan tâm hứng thú. Một vài thứ có thể làm bạn mất quan tâm thích thú với những người hoặc vật nhất định. Điều này dẫn đến sự cô lập rõ rệt hoặc hoàn toàn.
• Thay đổi cảm giác. Các giác quan cơ bản – nghe, ngửi, sờ chạm, hoặc nhìn – có thể trở nên tăng hoặc giảm tính nhạy cảm.
• Thay đổi lối sống. Bạn có thể ngủ nhiều hơn bình thường hoặc khó ngủ. Bạn cũng có thể biểu hiện rối loạn ăn uống, khi bạn ăn nhiều hơn, ít hơn, hoặc nhịn ăn.
• Nhiễu loạn tâm trí. Có thể bạn suy nghĩ không mạch lạc làm khó tập trung, khó ghi nhớ hoặc khó xử lý mọi việc.
• Thay đổi hành vi. Hành động của bạn có thể thay đổi theo cách không bình thường đối với bạn.
• Mất kiểm soát. Theo thời gian, có thể bạn mất khả năng kiểm soát stress, những phận sự hoặc yêu cầu trong cuộc sống.
• Mất gắn kết với thực tại. Bệnh tâm thần có thể làm bạn trở nên tách rời với mọi thứ quanh mình. Bạn cảm thấy bỡ ngỡ, mơ hồ, hoặc chết lặng. Bạn có thể có ảo giác hoặc ác mộng. Bạn quên làm cách nào liên hệ với người khác, hoặc biểu hiện sự chăm sóc hoặc quan tâm.

Những dấu hiệu cảnh báo khác có thể bao gồm:

• Lạm dụng rượu hoặc ma túy
• Lạm dụng tình dục
• Cảm xúc, suy nghĩ hoặc hành động giận dữ hoặc bạo lực
• Những triệu chứng cơ thể không giải thích được, như đau dạ dày hoặc đau đầu.

Suy ngẫm

Nhận biết các dấu hiệu bệnh tâm thần rất quan trọng vì bệnh ảnh hưởng đến rất nhiều người. Tại một vài thời điểm trong đời, bạn hoặc người thân có thể gặp phải một vấn đề sức khỏe tâm thần nào đó. Nếu biết được các dấu hiệu cảnh báo, bạn có thể phát hiện bệnh sớm. Gặp bác sĩ và được chẩn đoán càng sớm, bạn càng có thể bắt đầu điều trị sớm.

Đừng bỏ quên những dấu hiệu cảnh báo này. Nó có thể làm bệnh tâm thần nặng hơn và gây hại cho người khác. Khi bạn hiểu biết về bệnh tâm thần, hãy chia sẻ thông tin với người khác, và khi kể về câu chuyện của mình, bạn đã giúp vào việc dừng kì thị bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu có nhiều dấu hiệu cảnh báo, hãy liên hệ với bác sĩ. Bác sĩ sẽ khám và thảo luận về tình trạng sức khỏe của bạn. Chỉ có bác sĩ mới có thể chẩn đoán được bệnh tâm thần. Nếu người thân của bạn biểu hiện những dấu hiệu này, hãy nói cho họ biết rằng bạn đang quan tâm đến họ. Đề nghị họ đến gặp bác sĩ để tìm hiểu xem điều gì đang xảy ra.

Nếu bạn có ý tưởng giết người hoặc tự sát, hãy tìm trợ giúp ngay lập tức. Gọi 911 hoặc Đường dây Dự phòng Tự sát Quốc gia (có ở Hoa Kỳ) tại 1-800-273-TALK (8255).

Hãy hỏi bác sĩ

• Nếu có bệnh tâm thần, tôi có thể kể lại như thế nào?
• Nếu người thân của tôi có bệnh tâm thần, tôi có thể kể lại như thế nào?
• Tôi nên chú ý đến những dấu hiệu cảnh báo nào khác?
• Nếu muốn biết thêm về bệnh tâm thần, đâu là nguồn thông tin tốt nhất?

​Nguồn: Hiệp hội Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ

https://familydoctor.org/warning-signs-mental-illness/

Người dịch: BS. Võ Hùng Chí