Bệnh tâm thần là vấn đề sức khỏe thường gặp. Nó bao gồm nhiều tình trạng khác nhau. Một vài rối loạn thường gặp nhất là trầm cảm, lo âu, và rối loạn lưỡng cực. Những bệnh lý này và những tình trạng tương tự làm rối nhiễu suy nghĩ, cảm xúc, và hành vi của bạn. Bạn có thể sẽ bối rối khi biết mình mắc bệnh tâm thần. Nhưng vẫn còn hi vọng. Vẫn có cách điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần. Đừng ngại nhờ giúp đỡ.

Phương pháp nâng cao sức khỏe

Có những phương pháp điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần. Chúng bao gồm:

• Tâm lý trị liệu hay tham vấn. Đây là một trong những cách điều trị phổ biến nhất đối với các vấn đề sức khỏe tâm thần. Phương pháp này còn được gọi là trị liệu thông qua trò chuyện, gồm việc nói về vấn đề của bạn với một chuyên gia sức khỏe tâm thần. Có nhiều loại trị liệu thông qua trò chuyện. Một số loại phổ biến gồm trị liệu nhận thức hành vi (cognitive begavioral therapy) hoặc trị liệu hành vi biện chứng (dialectical behavior therapy). Trị liệu thông qua trò chuyện thường được thực hiện theo cách một (nhà trị liệu) – một (bệnh nhân). Cũng có hình thức trị liệu theo nhóm hoặc gia đình.
• Thuốc. Thuốc là một phương pháp điều trị phổ biến khác. Thuốc điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần làm thay đổi các chất hóa học trong não có liên quan đến cảm xúc và cách suy nghĩ. Thuốc không chữa khỏi hoàn toàn bệnh lý hoặc vấn đề sức khỏe tâm thần. Nhưng chúng có thể làm cải thiện các triệu chứng của bạn. Chúng cũng làm cho các điều trị khác, như tham vấn, có hiệu quả hơn. Có nhiều loại thuốc khác nhau tác động theo những cách khác nhau.
• Nhóm hỗ trợ. Các nhóm tự giúp đỡ và nhóm hỗ trợ có thể giúp bạn thấu hiểu tình trạng của mình. Các nhóm này có thể đem lại tình bạn, sự nâng đỡ, nguồn lực và lời khuyên làm cách nào sống với tình trạng của bạn. Chúng cũng giúp tháo gỡ những cảm xúc bị cô lập thường đi cùng với bệnh tâm thần.
• Những trị liệu khác. Có nhiều loại trị liệu dùng để điều trị các vấn đề sức khỏe tâm thần. Bao gồm hoạt động thể lực, như tập thể dục hoặc yoga. Những trị liệu này cũng gồm trị liệu sáng tạo (creative therapy). Đó là những trị liệu sử dụng các phương tiên biểu lộ bản thân bạn một cách sáng tạo. Gồm có việc dùng hội họa, âm nhạc, động tác hoặc viết văn.
• Liệu pháp sốc điện (ECT) hoặc trị liệu kích thích não khác. Liệu pháp sốc điện (ECT) là cách cho dòng điện đi vào não. Điều này làm thay đổi não bộ từ đó có thể cải thiện và thậm chí làm đảo ngược các triệu chứng khó chịu. ECT và các trị liệu kích thích não khác thường được dùng khi những điều trị khác không có tác dụng.
• Chương trình điều trị nội trú. Đôi khi vấn đề sức khỏe tâm thần của bạn trở nên rất tệ, do đó bạn cần được điều trị trong bệnh viện hoặc chương trình dài hạn. Thực hiện cách điều trị này khi bạn không thể tự chăm sóc bản thân hoặc khi có nguy cơ tự làm hại mình hoặc người khác.

Không phải mọi loại điều trị đều có tác dụng hoặc đều cần thiết cho tất cả mọi người. Một số bệnh nhân được lợi từ nhiều hơn một phương pháp điều trị. Bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra cách điều trị phù hợp nhất với mình.

Suy ngẫm

Vẫn còn sự kì thị xung quanh vấn đề sức khỏe và các bệnh lý tâm thần. Điều này ngăn cản người bệnh nhận được sự trợ giúp và nâng đỡ cần thiết. Bệnh nhân lo sợ về những gì mọi người sẽ nghĩ về mình. Vì thế, họ không tìm kiếm điều trị. Tình trạng của bệnh nhân thường sẽ tệ hơn. Một số bệnh nhân thậm chí còn tự sát, vì sự kì thị bệnh tâm thần làm họ không tìm kiếm sự giúp đỡ.

Chú ý đến những dấu hiệu bệnh tâm thần mà bạn hoặc người thân có thể gặp phải:

• Cảm thấy buồn hoặc trầm cảm.
• Khó tập trung.
• Cảm xúc thái quá (gồm sợ, cảm thấy tội lỗi, buồn, hoặc giận dữ).
• Cô lập khỏi bạn bè hoặc các hoạt động.
• Thay đổi cảm xúc quá mức
• Lạm dụng rượu hoặc ma túy.
• Gây hấn hoặc bạo lực vô cớ.
• Không thể đương đầu với stress hoặc những cảm xúc của bạn.
• Hoang tưởng, đa nghi (paranoia) hoặc ảo giác (như nghe thấy tiếng nói).
• Suy nghĩ tự làm hại bản thân hoặc người khác.

Đừng ngại nhờ giúp đỡ. Có nhiều lựa chọn điều trị cho bạn. Bệnh tâm thần không có gì là xấu hổ hay ngượng ngùng. Nhận thức được các vấn đề sức khỏe tâm thần và hiểu đúng sự thật có thể giúp bạn và người khác. Điều này thậm chí còn có thể giúp cứu được mạng người.

Hãy hỏi bác sĩ

• Tôi có những triệu chứng này. Có phải tôi mắc bệnh tâm thần hay không?
• Loại điều trị nào là tốt nhất cho tôi?
• Tôi có cần dùng thuốc không? Tôi có cần gặp bác sĩ chuyên khoa tâm thần không?
• Tôi có cần tâm lý trị liệu không?
• Bác sĩ có thể giới thiệu một chuyên viên tham vấn hoặc nhà trị liệu mà tôi có thể gặp được không?
• Vấn đề này là nhất thời hay vĩnh viễn?
• Có phải tôi cần điều trị suốt đời?
• Tôi có thể làm gì ở nhà để giúp mình hồi phục?
• Tôi có thể giải thích với người khác như thế nào về vấn đề tâm thần mà mình đang gặp phải?

​Nguồn: Hiệp hội Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ

https://familydoctor.org/different-types-mental-health-treatment/

Người dịch: BS. Võ Hùng Chí